Guide on Prevention Policies and Practices for Sport Officers & Executives _MK

Финансиран од Европската Унија. Сепак, искажаните ставови и мислења се само на авторот(ите) и не мора да ги одразуваат ставовите на Европската унија или Европската извршна агенција за образование и култура (EACEA). Ниту Европската унија ниту EACEA не можат да бидат одговорни за нив (Број на проектот: 101133538). Вовед Родово базираното насилство (РБН) долго време претставува сериозен проблем кој ја засега безбедноста, правичноста и инклузивноста во спортските средини. Овој водич детално го истражува овој проблем, нудејќи практични решенија за превенција на РБН, додека истовремено поттикнува култура на заемно почитување и еднаквост во спортскиот свет. Во него се анализираат специфичните предизвици во спортските средини како што се нееднаквост во распределба на моќ и родовите норми и се предлага структуриран пристап за создавање побезбедни и попријатни средини. Водичот има повеќе цели. Истиот им помага на засегнатите страни да ги разберат причините и последиците од РБН, давајќи им го потребното знаење за да преземат ефикасни мерки. Во него се наведени конкретни чекори што спортските службеници и раководители можат да ги преземат за спроведување политики и системи кои ги намалуваат ризиците и обезбедуваат јасни механизми за справување со инциденти. Исто така, се нагласува важноста на лидерството и соработката во трансформирањето на организациските култури и зајакнувањето на напорите за справување со РБН. Партнерствата помеѓу спортските организации, локалните заедници и креаторите на политики се истакнати како клучни фактори за остварување значајни и трајни промени. Водичот е заснован на темелно истражување спроведено во повеќе европски земји (Кипар, Данска, Грција, Италија и Северна Македонија), при што се користени информации од воспоставени меѓународни рамки, како што се Истанбулската конвенција и Стратегијата на ЕУ за родова еднаквост. Тој исто така вклучува примери на успешни практики од различни европски земји, овозможувајќи препораките да бидат прилагодливи на различни културни и правни контексти. Комбинирајќи истражување со реални примени, овој водич претставува практична алатка за сите засегнати страни кои сакаат да направат конкретна промена. Водичот за политики и практики за превенција е наменет за широка публика, вклучувајќи спортски раководители/професионалци, тренери, администратори и носители на одлуки. Тој е дизајниран да им помогне во создавањето безбедни и правични средини преку обезбедување алатки за организациски подобрувања, обуки и партнерства. Се нагласува заедничката одговорност на сите учесници во спортот за зачувување на вредностите на достоинство и почит. Спортот има уникатна моќ да ги обединува луѓето и да инспирира преку културни и социјални граници. Сепак, присуството на РБН ја поткопува оваа моќ, создавајќи простори каде што се случуваат штети и неправди. Овој водич повикува на одлучна и заедничка акција, нудејќи патека за справување со овие предизвици и градење култура во која секој учесник се чувствува безбедно и вреднувано. Со преземање проактивни мерки, спортските организации можат да обезбедат иднина во која инклузијата и зајакнувањето не се само идеали, туку секојдневна реалност.

Финансиран од Европската Унија. Сепак, искажаните ставови и мислења се само на авторот(ите) и не мора да ги одразуваат ставовите на Европската унија или Европската извршна агенција за образование и култура (EACEA). Ниту Европската унија ниту EACEA не можат да бидат одговорни за нив (Број на проектот: 101133538). Сеопфатни политики и практики за превенција од РБН – правна рамка Родово базираното насилство (РБН) останува значаен проблем во Европа, непропорционално погодувајќи жени, девојки и маргинализирани групи (како мигранти и ЛГБТИК+ лица). Приближно 30% од жените во ЕУ доживеале закани, физичко или сексуално насилство во текот на нивниот живот (FRA, EIGE, Eurostat, 2024), додека ЛГБТИК+ лицата постојано се соочуваат со дискриминација и предизвици, при што повеќе од една третина од нив го доживуваат тоа како секојдневна појава (FRA, 2024). Препознавајќи ја распространетоста на овој проблем, Европската унија разви структуриран правен и политички рамковен систем за сеопфатно справување со РБН. Овој систем ја вклучува Стратегијата за родова еднаквост 2020-2025, која има за цел да го искорени РБН, и Директивата за правата на жртвите, која поставува минимални стандарди за правата, поддршката и заштитата на жртвите на криминал (Европска комисија, 2020). Дополнително, ЕУ пристапи кон Истанбулската конвенција, со што се обврзува да ги почитува амбициозните стандарди за превенција и борба против РБН. Овие иницијативи имаат за цел да ги заштитат жените, девојките и малцинските групи низ Европа. Преку усогласување на меѓународните договори, директивите на ЕУ и националните мерки, овој рамковен систем се стреми да обезбеди доследни стратегии за превенција, механизми за поддршка на жртвите и правна заштита. Истанбулската конвенција останува темел на напорите против РБН. Истанбулската конвенција, потпишана во 2011 година, претставува правно обврзувачка меѓународна рамка за справување со повеќе форми на насилство, вклучувајќи физичко, сексуално, психолошко и економско насилство. Конвенцијата го дефинира РБН како кршење на човековите права и ги обврзува земјите-потписнички да спроведат законски и практични мерки за негово елиминирање. Овие мерки вклучуваат формирање засолништа, кризни центри и телефонски линии за помош, како и специјализирани обуки за професионалци кои работат на случаи на РБН. И покрај овие напредоци, спроведувањето на конвенцијата се соочува со предизвици, што беше истакнато и во извештајот на ГРЕВИО во 2023 година (GREVIO, 2023). Врз основа на принципите на Конвенцијата, ЕУ ја усвои Директивата 2024/1385, која претставува значајна правна рамка за унифицирано справување со РБН во сите земјичленки. Директивата криминализира дела како што се сајбер-насилство, принудни бракови и генитално осакатување на жените, додека истовремено наложува создавање на достапни услуги за поддршка на жртвите, вклучувајќи психолошко советување и здравствена заштита. Оваа директива исто така воведува построги казни за тешки кривични дела, особено оние што таргетираат ранливи групи како што се мигрантите, лицата со попреченост и расно дискриминираните заедници Еден од клучните проблеми што ги адресира Директивата е зголемување на родово базираното сајбер-насилство. Дигиталните платформи создадоа нови форми на насилство, како што се сајбер-следење, онлајн вознемирување и неовластено споделување интимни слики. Директивата го става акцентот на криминализација на

Финансиран од Европската Унија. Сепак, искажаните ставови и мислења се само на авторот(ите) и не мора да ги одразуваат ставовите на Европската унија или Европската извршна агенција за образование и култура (EACEA). Ниту Европската унија ниту EACEA не можат да бидат одговорни за нив (Број на проектот: 101133538). овие дела и на потребата од програми за дигитална писменост за зајакнување на жртвите. Дополнително, онлајн платформите сега се обврзани да отстрануваат штетна содржина во краток рок, што претставува значаен чекор кон обезбедување побезбедна дигитална средина (Spurek & Riba i Giner, 2023). И покрај овој законодавен напредок, националната адаптација останува критична. Пречки како што се ограничени капацитети на засолништата, недоволна обука на судиите и перзистентна социјална стигма продолжуваат да го попречуваат ефективното спроведување на мерките за превенција од РБН. Друг важен аспект е интерсекционалноста на проблемот. Маргинализираните групи, како жените мигранти, ЛГБТИК+ лицата и лицата со попреченост, често се соочуваат со сложени и засилени форми на дискриминација. Затоа, националните акциски планови мора да ги земат предвид нивните специфични потреби. На пример, засолништата треба да бидат опремени за поддршка на лица со попреченост и да нудат повеќејазични услуги за мигрантите. Европската унија ги препознава овие комплексности и ги охрабрува земјите-членки да усвојат инклузивни практики, осигурувајќи дека никој не е изоставен (Greens/EFA, 2023). Покрај сите овие напори, улогата на образованието не треба да се потцени. Образованието игра клучна улога во борбата против РБН. Сеопфатните програми за обука на спроведувачи на законот, здравствените работници и едукаторите се суштински за создавање системски одговор на РБН. Обуките не само што ги опремуваат професионалците со вештини за препознавање и справување со РБН, истовремено поттикнуваат култура на одговорност и почит. Јавните кампањи, исто така, заземаат централно место во борбата против РБН. Тие не се само алатки за информирање, туку и катализатори за промена на длабоко вкоренетите општествени норми и ставови кои го одржуваат РБН. Стратегијата на ЕУ за родова еднаквост ја нагласува важноста на ангажирање на заедниците преку таргетирани кампањи, нагласувајќи ја заедничката одговорност за решавање на ова прашање (Европска комисија, 2024). Стратегијата на ЕУ за родова еднаквост ја истакнува важноста на вклучувањето на заедниците преку таргетирани и сензитивни кампањи за подигнување на свеста како значајна мерка против родово базирано насилство (РБН). Овие кампањи не се само алатки за информирање, туку делуваат и како катализатори за промена на длабоко вкоренетите општествени норми и ставови кои го одржуваат РБН. Вклучувајќи различни засегнати страни, како што се локални лидери, невладини организации (НВО) и жртви на РБН, кампањите имаат за цел да поттикнат колективна одговорност и активно учество во создавањето побезбедни заедници. Тие, исто така, ја нагласуваат важноста на зајакнувањето на маргинализираните групи и споделување на своите искуства и перспективи, помагајќи во разбивање на молкот околу РБН. Преку работилници, дигитални проекти со раскажување и споделување и јавни дискусии, овие иницијативи помагаат во намалување на стигмата и охрабрување на жртвите да пријавуваат случаи на РБН (Европска комисија, 2024). Справувањето со РБН не е само институционална обврска, туку општествена одговорност што бара учество од секој поединец.

Финансиран од Европската Унија. Сепак, искажаните ставови и мислења се само на авторот(ите) и не мора да ги одразуваат ставовите на Европската унија или Европската извршна агенција за образование и култура (EACEA). Ниту Европската унија ниту EACEA не можат да бидат одговорни за нив (Број на проектот: 101133538). „Родовата еднаквост е основен принцип на Европската унија, но сè уште не е реалност. Во бизнисот, политиката и општеството во целина, можеме да го достигнеме нашиот целосен потенцијал само ако го искористиме целиот наш талент и разновидност. Користењето на само половина од населението, половина од идеите или половина од енергијата не е доволно добро.“1 Претседателка Урсула фон дер Лајен Во контекст на спортот, спроведувањето на овие правни рамки станува уште покритично. Спортските организации имаат уникатна позиција за поттикнување инклузивност и безбедност. Воспоставувајќи јасни кодекси на однесување, доверливи системи за пријавување и сеопфатни програми за обука, овие организации можат да одиграат клучна улога во борбата против РБН. Партнерствата со НВО, локалните власти и меѓународните тела дополнително ги зајакнуваат капацитетите на спортските средини ефективно да се справат и да превенираат РБН. На пример, соработките помеѓу спортските клубови и организации за застапување доведоа до создавање безбедни простори и мрежи за поддршка на жртвите во рамките на спортските заедници (ИОК, 2016). Заедничките напори на меѓународните договори, законодавството на ЕУ и националните иницијативи претставуваат трансформативен чекор кон елиминирање на РБН. Сепак, доследната имплементација и активното учество од сите сектори, вклучително и спортот, остануваат клучни. Усогласувајќи ги своите политики и практики со овие рамки, спортските организации не само што можат да ги заштитат своите учесници, туку и да придонесат кон поширока култура на почит, еднаквост и овластување. Развивање на Кодекс на однесување за случаи на родово базирано насилство (РБН) Развивањето сеопфатен Кодекс на однесување за справување со РБН во спортот е клучно за создавање безбедни и инклузивни средини со взаемна почит. Таквиот кодекс треба да ги одразува меѓународните стандарди, но истовремено да биде прилагоден на културните и правните контексти на секоја земја. Тој треба да служи и како превентивна алатка и како водич за ефикасно постапување во случаи на РБН. Основните тематски области што треба да се разгледаат, вклучуваат промовирање на инклузивност, спречување и справување со РБН и дискриминација, како и воспоставување безбедни средини. Еден од основните аспекти на Кодексот на однесување е промовирањето на инклузивноста. Инклузивните средини ја почитуваат различноста и обезбедуваат еднакво учество за сите, без разлика на род, етничка припадност, возраст, попреченост и сексуална ориентација. Ова започнува со употреба на инклузивен јазик кој ги признава и почитува идентитетите на поединците, вклучувајќи ги и нивните преферирани 1 European Commission (2020), Striving for a Union of Equality The Gender Equality Strategy 20202025.

Финансиран од Европската Унија. Сепак, искажаните ставови и мислења се само на авторот(ите) и не мора да ги одразуваат ставовите на Европската унија или Европската извршна агенција за образование и култура (EACEA). Ниту Европската унија ниту EACEA не можат да бидат одговорни за нив (Број на проектот: 101133538). заменки (Совет на Европа, 2020). Охрабрувањето на сите засегнати страни да користат нестереотипен јазик и однесување помага во искоренување на предрасудите и поттикнува култура на взаемна почит. Инклузивноста, исто така, подразбира дека сите членови на спортската заедница – од спортисти до администратори – се чувствуваат вреднувани и овластени да придонесуваат. За да се постигне ова, спортските организации треба да вклучат различни претставници во развојот и спроведувањето на Кодексот на однесување, осигурувајќи дека тој ги одразува широкиот спектар на перспективи (ИОК, 2016). Спречувањето и справувањето со РБН и дискриминацијата се клучни цели на Кодексот на однесување. Јасните дефиниции за неприфатливо однесување – вклучувајќи вознемирување, злоупотреба и дискриминација – помагаат во создавање заедничко разбирање за тоа што претставува недолично однесување. Доверливите и пристапни механизми за пријавување се од суштинско значење за ефективно справување со инцидентите. Канцеларијата на Обединетите нации за дрога и криминал (UNODC) нагласува дека овие механизми мора да ја заштитат анонимноста и безбедноста на оние што пријавуваат (UNODC, 2019). Спортските организации треба да ги дефинираат постапките за управување со поплаките, вклучително истражни процеси, дисциплински мерки и поддршка за засегнатите лица. Програмите за обука на тренери, спортисти и персонал за препознавање и одговарање на РБН се исто така од клучно значење. Таквите програми ја зголемуваат свесноста и ги опремуваат засегнатите страни со вештини потребни за соодветна и одговорна интервенција. Обуката треба да биде фокусирана на препознавање знаци на злоупотреба, разбирање на нијансите на РБН и стекнување техники за решавање конфликти и давање соодветна грижа како одговор на трауми (Spurek & Riba i Giner, 2023). Креирање безбедни средини Воспоставувањето безбедни средини во рамките на спортските организации е клучен елемент на сеопфатен Кодекс на однесување. Безбедните средини треба да бидат и физички и психолошки. Физички, објектите мора да бидат дизајнирани со фокус на безбедност, вклучувајќи добро осветлени простории, сигурни соблекувални и приватни зони за пријавување инциденти. Психолошки, од суштинско значење е создавање атмосфера на доверба и почит. Жртвите мора да бидат уверени дека нивните пријави ќе бидат земени сериозно и обработени со дискреција. Истражувањата на GREVIO (2023) ја нагласуваат важноста на лесно достапни зони каде што жртвите можат да добијат итна помош, советување и информации за достапните ресурси. На пример, за време на Олимписките игри во Париз, беа воспоставени „безбедни зони“ кои нудеа непосредна поддршка и служеа како модел за други меѓународни спортски настани (Le Monde, 2024). Овој пристап треба да се адаптира и имплементира во националните и локалните спортски организации за да се обезбеди унифициран одговор на ваквите ситуации. Повратни информации и редовните евалуации се од клучно значење за одржување на ефикасноста на безбедните средини. Собирањето повратни информации од спортисти, тренери и засегнати страни помага во идентификување на недостатоците и областите за подобрување. Дополнително, партнерствата со локални и меѓународни невладини

Финансиран од Европската Унија. Сепак, искажаните ставови и мислења се само на авторот(ите) и не мора да ги одразуваат ставовите на Европската унија или Европската извршна агенција за образование и култура (EACEA). Ниту Европската унија ниту EACEA не можат да бидат одговорни за нив (Број на проектот: 101133538). Интерсекционалност и инклузивност Ефективен Кодекс на однесување мора да ги препознае различните искуства на жртвите на РБН. Интерсекционалноста осигурува дека уникатните ранливости на маргинализираните групи – како што се лицата со попреченост, расните малцинства и ЛГБТИК+ заедницата се земени предвид. На пример, политиките треба да ја подобрат пристапноста за лицата со попреченост и да обезбедат мултијазична поддршка за мигрантите-спортисти. Како што истакнува Greens/EFA (2023), усвојувањето на интерсекционален пристап е од суштинско значење за да не остане ниту една група изоставена во борбата против РБН. Посебни одредби треба да се донесат и за младите спортисти. Младите се особено ранливи на злоупотреба и експлоатација во спортските средини. Кодексите на однесување мора да вклучуваат политики за заштита на децата, осигурувајќи дека младите учесници се заштитени од сите форми на насилство. Овие мерки треба да бидат поддржани со задолжителни проверки на персоналот и волонтерите, како и со програми за обука фокусирани на заштита на децата. Tехнологија и дигитални платформи Во денешната дигитална ера, технологијата игра клучна улога во справувањето со РБН. Онлајн платформите можат да се користат за обезбедување ресурси, механизми за пријавување и едукативни материјали. На пример, специјализирани апликации можат да понудат доверливи канали за пријавување, додека модули за е-учење можат да ги едуцираат спортистите и персоналот за препознавање и превенција на РБН. Дигиталните платформи можат да спроведуваат анонимни анкети за добивање увиди и собирање повратни информации од спортската заедница, овозможувајќи им на организациите да ги подобрат своите политики и практики (UN Women, 2024). Истовремено, спортските организации мора да се справат со родово базираното насилство во дигиталниот простор. Политиките треба да вклучуваат мерки за борба против онлајн вознемирувањето, сајбер-столкингот и неовластеното споделување на слики. Соработката со социјалните мрежи и технолошките компании може да помогне во брзо отстранување на штетната содржина и обезбедување ресурси за жртвите (Spurek & Riba i Giner, 2023). Развивањето на Кодекс на однесување за случаи на РБН е сложен процес што бара соработка, прилагодување и посветеност на инклузивноста. Со интегрирање на меѓународните стандарди, прилагодување на националните контексти и ставање акцент на едукацијата и одговорноста, спортските организации можат да играат клучна улога во борбата против РБН. Оваа иницијатива не само што обезбедува побезбедни средини во спортот, туку и придонесува кон пошироки општествени напори за промоција на еднаквост, достоинство и почит. Со активно справување со РБН, спортските организации можат да демонстрираат лидерство и да постават пример за другите сектори, поттикнувајќи култура во која безбедноста и инклузивноста се фундаментални вредности.

Финансиран од Европската Унија. Сепак, искажаните ставови и мислења се само на авторот(ите) и не мора да ги одразуваат ставовите на Европската унија или Европската извршна агенција за образование и култура (EACEA). Ниту Европската унија ниту EACEA не можат да бидат одговорни за нив (Број на проектот: 101133538). Стратегии за заштита - обезбедување безбедна средина Создавањето безбедна и инклузивна средина е клучно за успехот и интегритетот на секоја организација или проект. Во контексти каде што учествуваат различни учесници и засегнати страни, заштитата станува уште покритична, бидејќи треба да обезбеди сите индивидуи, без разлика на нивното потекло, се чувствуваат заштитени, почитувани и вреднувани (UNESCO, 2024). Мерките за заштита не се само административни политики – тие се показател на посветеноста на една организација кон градење доверба, еднаквост и инклузивност на сите нивоа (Save the Children, 2022). Безбедната средина не се сведува само на физичката сигурност. Таа ги опфаќа и емоционалната, психолошката и социјалната благосостојба, нагласувајќи дека штетата може да биде во различни форми, од злоупотреба до суптилни акти на исклучување или дискриминација. Стратегиите за заштита се справуваат со овие ризици преку промовирање на проактивни превентивни мерки, воспоставување јасни механизми за пријавување загрижености и воспоставување системи на одговорност за ефикасно и правично справување со проблемите. Организациите со силни рамки за заштита испраќаат јасна порака до своите засегнати страни дека го ставаат достоинството и правата на секој учесник во фокусот. Овие рамки се особено важни во проекти што вклучуваат ранливи групи, како што се деца, маргинализирани заедници или лица кои се наоѓаат во предизвикувачки околности, бидејќи тие често се изложени на зголемен ризик од штета или експлоатација (Safeguarding Network, 2024). Практични чекори за имплементација: ● Доделување на одговорност за заштита Потребно е да се назначат лица со конкретни одговорности за заштита, како што се менаџери за човечки ресурси, членови на одборот или специјални службеници за заштита. Ова обезбедува јасна одговорност и гарантира дека мерките за заштита се доследно спроведени. ● Воспоставување канали за пријавување Неопходно е да се создадат јасни и лесно достапни механизми за пријавување злоупотреби и насилство. Овие канали треба да бидат јасно комуницирани, а сите учесници треба да бидат информирани како да ги користат. ● Редовен мониторинг и евалуација Потребно е да се воспостави систем за следење на ефективноста на мерките за заштита и периодично да се спроведуваат проценки. Ова овозможува постојано подобрување на безбедноста и инклузивноста.

Финансиран од Европската Унија. Сепак, искажаните ставови и мислења се само на авторот(ите) и не мора да ги одразуваат ставовите на Европската унија или Европската извршна агенција за образование и култура (EACEA). Ниту Европската унија ниту EACEA не можат да бидат одговорни за нив (Број на проектот: 101133538). Превенцијата се заснова на намалување на ризиците преку едукација и проактивни чекори. Станува збор за создавање средина во која луѓето можат да се изразат без страв, знаејќи дека нивните грижи ќе бидат слушнати и дека нивната безбедност е важна. Не е целтта само донесување политики, туку нивно вистинско и правично спроведување, и функционирање наменски за сите. Со вградување на овие принципи во секојдневната работа, организацијата може да создаде култура каде што сите се чувствуваат сигурно и слободно и може да учествуваат без страв. Ова придонесува кон градење средина во која почитта, довербата и инклузивноста се темелни вредности. Кога заштитата станува повеќе од регулатива, кога се вградува како основна вредност, не само што ја зајакнува мисијата на организацијата, туку има и трајно позитивно влијание врз сите нејзини активности. Мерки за превенција Редовната обука за заштита на персоналот и волонтерите е од суштинско значење за да се осигури дека тие ги разбираат и можат ефикасно да ги имплементираат принципите на заштита. Овие сесии треба да ги опфатат темите како што се препознавање и реагирање на знаци на злоупотреба или вознемирување, одржување доверба и практикување културна сензитивност и инклузивност. Темелните протоколи за проценка на ризик треба да претходат на секоја активност за да се идентификуваат и адресираат потенцијалните безбедносни ризици, вклучувајќи ги прегледот на локации, планираните активности и потребите на учесниците(Safeguarding Network, n.d.). Механизми за пријавување Јасната рамка за пријавување е клучна за создавање безбедна и одговорна средина, обезбедувајќи инцидентите да се решаваат навремено и ефикасно. Ваквата рамка ги охрабрува индивидуите да ги изнесат своите грижи без страв од одмазда или осуда. Анонимните системи за пријавување, како што се безбедни онлајн формулари, сандачиња за сугестии или посебни телефонски линии, нудат пристапни можности за пријавување на инциденти, истовремено зачувувајќи ја анонимноста на пријавувачите (UNESCO, 2023). Потребно е да се воспостават јасни и добро комуницирани канали за пријавување, поддржани од назначени службеници за заштита кои се обучени да се справуваат со чувствителни случаи со професионализам и грижа. Контакт информациите за овие службеници треба да бидат јасно истакнати и лесно достапни за сите засегнати страни. Откако ќе се поднесе пријава, клучно е истрагите да се спроведат навремено, праведно и доверливо, со цел да се заштитат приватноста и достоинството на сите инволвирани страни. Овие истраги мора да следат транспарентен процес, воден од принципите на непристрасност и интегритет, за да се обезбеди доверба во системот. Целта е праведно решавање на проблемите, со исходи што ја ставаат во фокус благосостојбата на засегнатите страни, истовремено зајакнувајќи ја одговорноста во рамките на организацијата (Safeguarding Network, 2024). Редовните евалуации на механизмите за пријавување треба да се спроведуваат за да се идентификуваат области за подобрување, гарантирајќи дека системот останува ефикасен, пристапен и усогласен со најдобрите практики за заштита и етичко управување.

Made with FlippingBook

RkJQdWJsaXNoZXIy NzYwNDE=